هیئت بیت الاحزان آبادان

جوامع اسلامي امروز با نوعي جريان سلفي و راديکال مواجه هستند که صدايشان با انفجار و کشتار به گوش ديگران مي رسد به اعتقاد آنها امروز دين به مجاهد نياز دارد نه انديشمند.

"اما تروريسم قسم ديگري هم دارد که به آن ترويسم مذهبي گفته مي شود که بسيار پيچيده است. بر اين اساس هر تفکر و دين و آييني مقابل اين مذهب خاص قرار داشته باشد، بايد از بين رود يا به آنها بگرايد. در حقيقت نوعي فرقه گرايي در اين جا مطرح مي شود که دغدغه کشورهاي مسلمان امروز اين مساله است." اين جملات بخشي از سخنان رضا خراساني، عضو هئيت علمي دانشگاه باقرالعلوم (ع) قم و مدرس علوم سياسي است که درباره مفهوم شناسي و انواع تروريسم بيان کرده و مشروح آن از نظرتان مي گذرد:
 

تروريسم به چه معنا است دايره مفهومي آن چه اعمالي را دربر مي گيرد؟

ترويست به معناي وحشت و ايجاد ترس در بين مردم بوده و در واقع تعريف و معناي واحدي در ادبيات سياسي ندارد، چرا که مفهومي ديناميک و پويا است و در نتيجه صورت ها و اشکال مختلف در زمان ها و مکان هاي مختلف به خود مي گيرد. بنابراين، تروريسم هر نوع استفاده يا تهديد از خشونت هاي غيرقانوني براي ايجاد رعب و وحشت در جامعه با اهداف خاصي که انگيزه اصلي آن فردي يا گروهي است.

هدف و دستاورد و نتيجه عمليات هاي تروريستي چه مي تواند باشد؟
يکي از پيامدهاي گسترش تروريسم در دوره معاصر اين است که - با توجه به اينکه تروريسم معنا و تعريف مشترکي ندارد و همين موجب متنوع شدن اشکال آن مي شود، اما مخرج مشترک همه آنها يکي است و آن خشونت گرايي است – بشريت را مورد هدف قرار داده و مخالف با حقوق بشر است.
 

آيا تقسيم بندي براي تروريسم مي توان در نظر گرفت؟
بله، در ترسيم اوليه تروريسم به دو گروه فردي و گروهي (سازماني) تقسيم بندي مي شود؛ تروريسم فردي توسط يک فرد صورت مي گيرد و تعلقي به شبکه سازماني ندارد و دغدغه فردي خود را تامين مي کند اما تروريسم سازماني يا شبکه اي نوعي تروريسم سازماني اجتماعي يا سياسي دولتي يا غيردولتي است که اقدام به حذف عناصر مخالف با اهداف خود از جامعه مي کند. اين قسم ممکن است در مرزهاي کشور يا در سطح بين الملل صورت گيرد مانند فعاليت هاي گروه القاعده که در بسياري کشورها دفتر و تجهيزات آشکار و پنهان دارند.
بنابراين، بر اساس انگيزه هايي که تروريسم دنبال مي کند به انواع و اقسام مختلفي تقسيم مي شود که " نارکوتروريسم " يکي از آنهاست. در اين بخش از تروريسم، بر خشونتي دلالت مي شود که از سوي سلطه گران مواد مخدر عليه مرزبانان و نيروي انتظامي صورت مي گيرد مزاحم کار قاچاق آنها است و هدف آنها تاثير بر سياست گذاري دولت يا مباحث اقتصادي خود است.
تروريسم سياسي هم گاهي در يک کشور براي تاثيرگذاري بر تحولات سياسي - اجتماعي در جايي که شرايط و امکانات لازم به صورت مسالمت آميز براي تحقق افراد و گروه ها وجود ندارد، به صورت خشونت آميز اتفاق مي افتد.
اما تروريسم دولتي اصطلاحي است مشرف به دخالت دولت يا دولت هايي در دولت ديگر به منظور ايجاد رعب و وحشت از طريق اجرا يا مشارکت در عمليات تروريستي يا حمايت از عمليات نظامي با هدف زوال، تضعيف و براندازي يک دولت؛ مانند اقداماتي که آمريکا و اسراييل عيه کشورهاي ديگر انجام مي دهند که قابل رديابي و شناسايي است.
اما تروريسم قسم ديگري هم دارد که به آن ترويسم مذهبي گفته مي شود که بسيار پيچيده است. بر اين اساس هر تفکر و دين و آييني مقابل اين مذهب خاص قرار داشته باشد، بايد از بين رود يا به آنها بگرايد. در حقيقت نوعي فرقه گرايي در اين جا مطرح مي شود که دغدغه کشورهاي مسلمان امروز اين مساله است. جوامع اسلامي امروز با نوعي جريان سلفي گري و راديکال و افراط گرا مواجه هستند که صداي آنها با انفجار به گوش مي رسد و اعمال آنها مبتني بر خشونت و ترس است که اگر چه تعدا آنها زياد نيست اما تاثير اعمال آنها در حد بالايي است.
 

اين جريان چه ويژگي هايي دارد و براي رسيدن به اهداف خود دست به چه اقداماتي مي زند و از چه ابزارهايي کمک مي گيرد؟
اين گروه دنيا را به توحيد و مشرک، مومن و غيرمومن تقسيم کرده و بين آنها رابطه جنگي برقرار مي کنند. در ميان سلفي ها مباحث عقل گرايي بسيار کمرنگ بوده و نقل بر عقل تقدم داشته و تفسير در شريعت جايگاهي ندارد؛ از سوي ديگر هر گونه تحليل گرايي است و تفسيرگرايي در اين جريان مردود دانسته شده و آنها معتقدند قرآن کاملا شفاف است و نيازي به تفسير و تاويل ندارد، از اين روي آنها ظاهر قرآن را گرفته و برداشت ظاهري خود را ملاک قرار مي دهند و براي انجام عمليات تروريستي خود به قرآن استناد مي کنند. سلفي ها براي سر بريدن افراد و کشتن گروهي انسان ها در ابتدا به قرائت آيات قرآن پرداخته و سپس به نام خدا و قرآن اقدام مي کنند! اين موضوع جزو آيين آنهاست و هر آنچه غير انديشه آنها باشد، بدعت شمرده شده و آنها مشکل امروزي مسلمانان را در عمل نکردن به اسلام مي دانند.
سلفي ها دو اصل بنيادين براي خود تعريف کرده اند به نام دعوت و جهاد. البته آنها دعوت را کمرنگ پيش برده و به جهاد اهميت بيشتري مي دهند و معتقدند امروز اسلام نياز به مجاهد دارد نه انديشمند! در اين راستا نيز از هر گونه ابزاري کمک گرفته و از کشتن فردي به سمت کشتار جمعي با سلاح هاي ميکروبي، شيميايي و ... متمايل شده اند.سلفي ها با اين اقدام خود تعريف متعصبانه از دين داشته و شيعه و سني براي آنها فرقي ندارد و هر که مخالف آنها باشد واجب القتل است.
بنابراين، تروريسم در جهان امروز در قالب هاي مختلف در حال فعاليت است که شايد تروريسم مذهبي پيچيده ترين آنها باشد.

منبع: شبستان